De leergang

Kijk je vaker weg dan je lief is? Ontbreekt het je aan bondgenoten op je werk? Heb je last van het korte termijn-denken in de top? In deze leergang onderzoek je ongemak. Je maakt het productief, een vertrekpunt voor actie.

In een notendop

De leergang is bedoeld voor leiders die zien dat hun organisatie tekortschiet in rechtvaardig handelen. In deze scholing scherp je je waarneming, bevrijd je je denken en verwoord je wat voor jou van waarde is. Je werkt aan de ontwikkeling van persoonlijk en rechtvaardig leiderschap, gegrond in ratio, gevoel én verbeeldingskracht.

Zo kom je tot een goed onderbouwde visie. Je werft mensen voor je idee en de organisatie krijgt richting. Je maakt rechtvaardigheid zichtbaar. Je doet recht aan jezelf en aan het geheel. Je hebt oor voor het ongezegde. Je predikt niet, maar overtuigt toch.

Je werkt aan de ontwikkeling van rechtvaardig leiderschap in het klein én in het groot. In persoonlijke werkrelaties én in het handelen van een organisatie. Bij interne keuzes én als er maatschappelijke gevolgen op het spel staan.

Inspiratiebronnen

De leergang put uit de traditie van de klassieke Griekse filosofie met haar accent op rechtvaardigheid, praktische wijsheid, het poëtisch argument (het argument dat er in je leven het meest toe doet), het zoeken naar de juiste maat om zo het goede te doen, het belang van de gehele context onder ogen willen zien. Door gebruik te maken van film, poëzie en andere kunstvormen wordt zichtbaar wat vaak verborgen blijft.

Ruud van den Brink, secretaris-directeur Wetenschappelijke Klimaatraad: “Dit is een proces om tot keuzes te komen: tot een visie waarop je je keuzes kunt baseren.”

Resultaten

Je overtuigt mensen door je met wervende kracht verwoorde visie. Je scherpt en oefent je leiderschapskwaliteiten: je onderbouwt je oordeel, je kent jezelf, je doet recht aan complexiteit, je hebt oor voor het ongezegde, je draagt aantoonbaar bij aan rechtvaardig handelen van je organisatie. Je visie overtuigt en staat voor moed, maat, verstand.

Ies Engels, projectcoördinator Versterking kennisfunctie Nederlandse Arbeidsinspectie en gespreksleider van het programma Dialoog & Ethiek: “In deze opleiding wordt het concreet wat je van belang vindt en hoe je daarmee stappen kunt zetten. Dat vind ik heel aantrekkelijk, die vertaling naar actie.”

Programma

De leergang kenmerkt zich door hedendaagse toepassingen van het denken van de klassieken én door aandacht voor kunst, voor het ongezegde en verbeeldingskracht. De bijeenkomsten beginnen op dinsdagmiddag om 17.00 uur en eindigen op woensdagmiddag om 17.00 uur.

Module 1: dinsdag 1 en woensdag 2 oktober 2024
Mythos en logos, een ongelijk paar
Is het regelmatig veel te ingewikkeld? Lijkt ethische reflectie taboe op jouw werk? Worstel je met het conflict tussen de letter en de geest van de wet?
In deze eerste module maken we kennis. We introduceren de tafelrede en de waarde van een dragend idee. We verkennen mythos en logos, twee belangrijke bouwstenen van de eidoskoop of het kralenspel, aan de hand van poëzie. We bekijken de opbouw van de eidoskoop. Tafelredes van de docenten.

Module 2: dinsdag 29 en woensdag 30 oktober 2024
Aan de kluit kent men de akker
Is linksaf net zo goed als rechtsaf? Doe je te vaak wat je niet wilt? Ben je onzeker over je motieven?
Goed leven vergt zelfonderzoek. Dat begint bij een persoonlijke ervaring. Wat betekent dat? We onderzoeken verontwaardiging als morele emotie en de betekenis daarvan. Hoe is verontwaardiging moreel te toetsen en in vorm te brengen? Aandacht voor je pitch. Tafelredes.
Gastdocent: Kiki Verbeek – Het verwoorden van hetgeen er nodig is.

Module 3: dinsdag 3 en woensdag 4 december 2024
Schijn en wezen – de grotmythe van Plato
Laat je jezelf thuis als je naar je werk gaat? Durf je de kat de bel aan te binden? Heb je het idee dat je op de verkeerde plek werkt?
We onderzoeken de grotallegorie van Plato op de betekenis voor de wereld en voor onszelf. Nieuws en nepnieuws. Wat is kennis en wanneer is kennis inzetbaar? Wat is de verhouding van subjectiviteit en waarheid? Tafelredes.
Gastdocent: Marthe Kerkwijk – Het gedachte-experiment.

Module 4: dinsdag 21 en woensdag 22 januari 2025
‘Het hart heeft redenen die de rede niet kent’ – Blaise Pascal
Ben je maar wat aan het doen? Doe je dingen die niet kloppen? Last van innerlijke onrust?
Je onderzoekt je persoonlijke poëtisch argument (het argument dat er in je leven het meest toe doet) in relatie met de grotmythe in je eigen leven. Wat is de rol van verbeelding in het dialectisch proces? Je onderzoekt persoonlijke waarden, hun ontstaansgeschiedenis en de wijze waarop je ze telkens opnieuw vormgeeft. Je verdiept je in het ordenen van argumenten en de bijbehorende ordeningsprincipes. Tafelredes.
Gastdocent: Jos Kessels – De kracht van een idee; het appel op de held.

Module 5: dinsdag 11 en woensdag 12 februari 2025
Speelveld en tegenstem: tussen droom en daad
Mis je de vrijheid om de goede dingen te doen? Krijg je onvoldoende ruimte om tegengas te geven? Ben je in gedachten dapperder dan in de praktijk?
In deze module onderzoek je de verbinding van het poëtisch argument in het leven van alledag met de dialectiek in het speelveld. Het belang van een tegenstem, een tegenspreker: het Griekse koor. De verhouding tussen deelbelangen en het belang van het geheel. Tafelredes.
Gastdocent: Moïra Müller – De actualiteit van de Griekse tragedie, het belang van de tegenstem.

Module 6: dinsdag 1 en woensdag 2 april 2025
‘Er staat niet wat er staat’
Kijkt de organisatie vaker weg dan je lief is? Hebben je collega’s niet door waarvoor ze weglopen? Worstel je met de systeemdwang?
We bespreken diverse kennisparadigma’s en schrijven een ode aan een van de kralen in de eidoskoop. We bekwamen ons in het schrijven van orakels en ervaren het orakel als prikkelend commentaar op het doorlopen onderzoeksproces. We werken met de eidoskoop onder leiding van deelnemersduo’s. Tafelredes.
Gastdocent: Denker des Vaderlands Marjan Slob – Omgaan met ruimte.

Module 7: dinsdag 13 en woensdag 14 mei 2025
Wat is klaar?
Ben je verontwaardigd over hoe de dingen gaan? Ontbreekt het je baas aan moed? Wordt jouw gevoel voor rechtvaardigheid niet begrepen?
Er is ruimte voor de vraag hoe je de eidoskoop inzet in je werkomgeving. Leiderschap kan gestalte krijgen in een visie, maar ook in het begeleiden van anderen in het ontwikkelen van hún visie. Opnieuw aandacht voor je pitch, de wervende kracht daarvan en jouw praktijk. Deelnemers hebben de mogelijkheid onder begeleiding een onderdeel te verzorgen.

Terugkomdag: woensdag 5 november 2025
De leergang wordt afgerond met een eindwerkstuk: het meesterstuk. Tijdens de slotdag deel je aspecten van dit werkstuk met de groep.
In dit persoonlijke werkstuk onderzoek je iets dat je na aan het hart ligt. Je laat zien de aangereikte instrumenten te kunnen inzetten in zelfonderzoek met oog voor het geheel. De in het meesterstuk ontwikkelde inzichten zijn op enigerlei wijze inzetbaar in je leven. Het meesterstuk toont de ontwikkeling van alles waar we in de leergang naar streven: precisie, heldere verwoording, aandacht voor de juiste maat, oog voor evenwicht, voor schoonheid en voor rechtvaardigheid. De leerganger is vrij in het kiezen van een passende vorm voor het meesterstuk.